نقد مولوی، ابن عربی و غزالی توسط شاگرد برجسته علامه طباطبایی (آیت الله سید عز الدین زنجانی)
مرحوم آیه الله سید عز الدین زنجانی قدس سره (شاگرد برجسته علامه طباطبایى) در تفسیر سوره حمد خود مینویسند:
«این فخر رازی و آن ابن عربی، آن هم غزالی و هم چنین مولوی و امثال او، به قدری گمراهند که ضلالتشان از عمیقترین ضلالتهاست. اینها هم در علم و هم در ریاضت تلاش کردهاند، گاهی هذیانهای عجیبی میگویند و تعریفهای فراوانی از دشمنان خدا، مانند طلحه، زبیر و معاویه میکنند.
خواجه نصیر الدین طوسی میگوید: «و أمّا من حارب علیّاً کفر؛ آنان که با علی (علیه السلام) جنگیدند فاسق نیستند، بلکه کافرند».
از آنچه گفته شد چنان نتیجه میگیریم که تنها در اثر ریاضت و بدون شناخت امام، انسان به درجه امثال طلحه، زبیر و معاویه میرسد. بنا بر این غیر از تمسک به امام معصوم هیچ گاه به صراط مستقیم راه نخواهیم یافت.» (تفسیر سوره مبارکه حمد، تألیف سید عز الدین زنجانی، ص ۱۳۹)
نورعلی تابنده خطاب به دینانی: سخنان تو مورد تایید است- سخنان خوبی برای مردم می گویید!
اسماعیل صلاحی از دراویش و مریدان فرقه صوفیه گنابادی در اینستاگرام خود، گزارش جالبی درباره تمجید قطب فرقه گنابادیه از دکتر دینانی منتشر کرده است.
واکنش دکتر دینانی به پیام نور علی تابنده (قطب فعلی فرقه گنابادیه) نیز جالب و درخور توجه بوده است.
البته رابطه آقای دینانی با دراویش فرقه های رسمی صوفیه به این مورد خلاصه نمی شود. پیش تر نیز در این وبگاه، گزارشی از حضور او در کلاس درس مشایخ فرقه ذهبیه در خانقاه رسمی فرقه منتشر شده بود:
پیگیری آیت الله صافی گلپایگانی برای ممانعت از سخنرانی موسوی مطلق در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها اخیرا جناب موسوی مطلق در یکی از شبکه های اجتماعی، از مراجع معظم … ادامه مطلب
برنامه تلویزیونی «شوکران» شبکه چهار سیما روز دوشنبه ۲۳ مهرماه میزبان دکتر سیدیحیی یثربی، چهره ماندگار فلسفه، مفسر قرآن و منتقد عرفان بود.
دکتر یثربی، فلسفهدان و عرفانشناس ۷۵ ساله، استاد تمام فلسفه و کلام اسلامی در دانشگاه علامه طباطبایی است که از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۴۶ دروس فلسفی و فقهی را در حوزه علمیّه قم نزد علامه طباطبایی، آیتالله حسینعلی منتظری و آیتالله جعفر سبحانی فرا گرفت. از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۸ نیز دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشته فلسفه و حکمت اسلامی را در دانشگاه تهران سپری کرد. او از مهمترین چهرههای آکادمیک ایران است که به نقد عرفان اسلامی پرداخته است.
از آثار این استاد برجسته میتوان به «عرفان عملی در اسلام، عرفان نظری، فلسفه عرفان، ترجمه الهیات نجات ابنسینا با مقدمه و تعلیقات، مفاهیم فلسفی در ادبیات فارسی، آب طربناک (در شرح غزلیات حافظ)، ماجرای غمانگیز روشنفکری در ایران، خودکامگی و فرهنگ، فلسفه مشاء، حکمت اشراق سهروردی، عیار نقد، حکمت متعالیه (بررسی و نقد حکمت صدرالمتألهین)، تاریخ تحلیلی انتقادی فلسفه اسلامی، زبان شمس و زبان مولوی، تفسیر روز، پژوهشی در نسبت دین و عرفان، قلندر و قلعه (داستان زندگی سهروردی)، از یقین تا یقین، فلسفه سیاست در اسلام، صلیب و صلابت (داستان زندگانی حلاج)» اشاره کرد.
مطلبی تازه یافت درباره علی قلی جدید الاسلام و پدر رافائل دومان در اصفهان صفوی
حجت الاسلام رسول جعفریان در وبلاگ خود نوشت: رافائل دومان و آنتونیو دوژزو، دو کشیش فرانسوی و پرتغالی بودند که دومی مسلمان شد و مترجم شاه سلطان حسین. یک نویسنده صفوی، از هر کدام اینها خاطرهای در کتابش نقل کرده است.
سالها پیش کتاب «سیف المومنین فی قتال المشرکین» از آنتونیو دوژزو، کشیش پرتغالی را که در اصفهان تغییر دین داد و مسلمان شد و اسمش را علی قلی بیک گذاشت، منتشر کردم (قم، ۱۳۷۵). آن وقت نمی دانستم وی چه زمانی درگذشته، اما بعدها دوستم جناب فلور یادداشتی در باره تاریخ درگذشت وی یافت و نوشت که یادداشتى پیدا کردهاند که ضمن آن کشیشى در تاریخ دهم مارس ۱۷۳۴ (حوالى شوال ۱۱۴۶) به هلند خبر داده است که على قلى بیک که از وى با عنوان مرتد یاد کرده، درگذشته است.
آقاى روضاتى احتمال دادهاند که خیابانى که در نزدیکى چهارسوى شیرازیها به نام کوچه على قلى بیک هست، شاید به نام وى نامگذارى شده بوده است. (بنگرید: دومین دو گفتار، ص ۶۷)
به هر حال، علیقلی بیک مترجم دربار شاه سلطان حسین صفوی و به اصطلاح دیلماج بود. امروز که متنی از دوره صفوی را مرور می کردم، دیدم نویسنده یادی از او کرده و مطلبی از وی نقل کرده است. نویسنده این متن، در بخشی از این کتاب که اشارتی به صوفیه
در کانال دکتر سید یحیی یثربی یادداشتی با عنوان ” چند خاطره کوتاه از مرحوم دکتر احمدی” منتشر شده است که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود. اما بخشی از این … ادامه مطلب
در سایت آیت الله مکارم شیرازی درباره کتاب جلوه حق چنین نوشته شده است:
«این کتاب به در خواست علاقه مندان به زیور طبع آراسته گردید و این چاپ نسبت به چاپهاى قبلى مزایایى دارد که از جمله: افزودن یک مقاله مفصل زیر عنوان «عرفان اسلامى و عرفان التقاطى» توسط خود استاد بر اصل کتاب است.
و دیگر مقدمه و مقاله اى به نام «پیدایش تصوف در جامعه اسلامى» و پاورقى هائى است که توسط نگارنده این سطور بر این چاپ افزوده شده است.
لازم به یادآورى است منظور ما این است کسانى که میل دارند با یک مطالعه کوتاه، اطلاعات قابل توجهى از طرز فکر و عقاید صوفیه به دست آورند، گمشده خود را در این کتاب به دست آورده و درباره آنها به قضاوت بنشینند.»
واکنش مرحوم آیت الله بروجردی پس از مطالعه کتاب جلوه حق
در مصاحبه های ویژه مجله حوزه با شاگردان آیت الله بروجردی به حکایت جالب و درخور توجهی از واکنش مرحوم آیت الله بروجردی به کتاب جلوه حق برخورد می کنیم که به
چاپ کتاب نگرشی بر فلسفه و عرفان تالیف آیت الله صافی گلپایگانی
به گزارش سایت ابن عربی، کتاب نگرشی بر فلسفه و عرفان حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (دام ظله) به تازگی توسط انتشارات دلیل ما چاپ و روانه بازار نشر شده است.
اما به همت دفتر حضرت آیت الله صافی و با تایید معظم له و همچنین با همکاری انتشارات دلیل ما، مراحل طراحی و ویراستاری و چاپ آن به اتمام رسیده و این کتاب در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
توحید و الهیات از مباحث اصلی و بسیار عمیق در اسلام است و از آنجا که غور کردن در این مباحث لازم است با پشتوانه ی تفکر توحیدی خالص و ناب که برخاسته از سرچشمه علوم وحیانی و برخوردار از براهین محکم و احاطه ی کامل به آیات کتاب الله باشد، علما و محدثین بزرگ اسلام، عَلم شاگردی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) را بر افراشته و در تمام مراحل زندگی بشری، چراغ راه هدایت امت از ظلمات و بدعت ها بوده اند و همواره در بزنگاه های تاریخ و در سخت ترین برهه ها از مبارزه علمی و عملی با کژراهه ها و اندیشه های نوظهور و الحادی از حیات نورانی اسلام و کیان مذهب تشیع دفاع جانانه کردند.
اسلام با قرآن مجید و نهج البلاغه و مصحف حضرت صدیقه (علیه السلام) و صحیفه سجادیه و روایات و اخبار جامع و فراوانی که از ائمه طاهرین (علیهم السلام) در همه زمینه های زندگی فردی و اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی و سیاسی وارد شده است، از تمام به ظاهر حکمتهائی که به غیر از اینها باشد، بی نیاز است.
در این میان به حق می توان گفت مرجع عالیقدر آیت الله صافی گلپایگانی که شاگرد برجسته این مکتب و حاصل علوم فقه اهل بیت (علیهم السلام) و از پرچم داران مبارزه با اهل بدعت و انحراف بوده اند، با اخلاص و زهد و مجاهدت های شبانه روزی در ادای تکلیف خطیر و رسالت سنگین خویش، ابتدا از چشمه معارف وحیانی سیراب گشته و سپس ره توشه های عمیق علمی و کلامی خویش را خالصانه به شیفتگان کمال و پویندگان راه نجات و هدایت ارائه نموده است، و زلال معارف را از صافی فقاهت و عدالت گذرانده و جان تشنه جویندگان حقیقت را سیراب کرده است.
ایشان در این بخش از کتاب، با تاکید بر جایگاه والای علامه مجلسی در احیاء علوم و معارف اهل بیت علیهم السلام، حفظ شیعه از تصوف و اسلام صدرایی و ابن عربی را مرهون زحمات آن عالم بزرگوار می داند.
تفصیل این مطلب به شرح ذیل است:
«پس از عصر ائمّه (علیهم السلام) همواره حاملان حدیث بودند که میتوانستند سره را از ناسره، و بدعت را از سنّت تشخیص دهند، و مردم را از گمراهیهایی که در نتیجه غور در فلسفه، و گرایش به عرفان مصطلح، و مکتبهای الحادی مطرح میگردید نجات دهند، و بالأخره تا این اواخر، یعنی عصر صفویّه – که در آن رسمیت تشیّع تجدید گردید – اعلان میشد بهواسطه عوامل خاصّی که بعد از سلطنت شاه طهماسب اوّل پیش آمد، رفته رفته گرایش به فلسفه، و افکار صوفیانه و مشارب غیر شرعی قوّت گرفت، تا حدی که در اصفهان، خانقاهها برپا شده، و مثل عالم جلیل آقاحسین خوانساری را به جای القاب اسلامی، به عقل حادیعشر میخواندند، و نهایت ظهور علوم اهلبیت (علیهم السلام) آن بود که محقّق داماد در قالب اصطلاحات فلسفی مطرح میکرد، و خلاصه، زبان اهلبیت (علیهم السلام)، و احادیث آنها، در غربت افتاده بود،
که به إذن الله تعالی شخصیتی مثل علامه مجلسی(رحمه الله) ظاهر شد، و حدیث را دوباره چنان احیا و مطرح کرد که احادیث اهلبیت(علیهم السلام) را نه فقط در مدارس و در معرض توجّه و دقّت علما قرار داد، بلکه شاید خانهای در بلاد ایران نماند که از خواندن کتاب بهره نداشته باشد، مگر آنکه احادیث اهلبیت (علیهم السلام) به صورتی و زیر عنوانی، در آن وارد شد.
خانقاههای اصفهان، همه تعطیل شد و افکار صوفیانه از میان رفت و زبان حدیث و استدلال به ظواهر قرآن و احادیث و زبان ائمّه معصومین (علیهم السلام)، زبان علما و حوزهها شد.
انتقاد شدید آیت الله نوری همدانی از کنگره مولوی و بزرگداشت سید هاشم حداد در قم
به گزارش خبرگزاری بین المللی شفقنا، حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی نسبت به برگزاری کنگره مولوی و همایش هاشم حداد شدیدا واکنش نشان داد و از حوزه و مسئولان کشور خواست از برگزاری چنین برنامه هایی جلوگیری کنند.
این مرجع تقلید در دیدار رئیس و معاونان مرکز خدمات حوزه علمیه از تجمع طلاب در قم و عدم مهاجرت به شهرستان ها و خالی بودن بلاد از علما اظهار نگرانی کرد.
او ابراز داشت: البته باید در ابتدا زمینه این هجرت و امکانات حداقلی ایجاد شود چون طلاب امروز واقعا