پیشنهادی:

مقاله ای مبسوط پیرامون تقدیس ابلیس در تصوف – قسمت پایانی

ابن عربی و ابلیس

ابن عربی بزرگترین تئوریسین و نظریه پرداز صوفیه در قرن هفتم هجری پا به میدان گذاشت. جهان بینی وی به بی گناه و عاشق جلوه دادن ابلیس ختم نمی شد بلکه تمام لشکریان شیاطین انس و جن، مهره های خدا دانسته می شدند که باید نقش خود را در طول زندگی ایفا می کردند. ابن عربی با مطرح کردن موضوع اعیان ثابته و استعداد های آنها، قدمی تازه در نحوه مجبور بودن مخلوقات برداشت. همچنین با طرح دیدگاه وحدت شخصیه وجود مدعی شد که در عالم، یک وجود و موجود بیشتر نیست و آن هم خدا می باشد و خدا هم خیر محض است.

شبستری می گوید :

کدامین اختیار اى مرد جاهل کسى را کاو بود بالذات باطل‏

 

چو بود تست یکسر همچو نابود نگویى اختیارت از کجا بود [۱]

هرچه در عالم قرار دارد تجلیات و ظهورات خدا می باشد و ظهورات و تجلیات نیز عین ذات حضرت حق است. این آموزه، شر را از سراسر نظام هستی طرد می کند و همه موجودات را دارای شرافت، طهارت و علو ذاتی می گرداند. بر اساس این آموزه تفاضل و تقابل به هیچ وجه در نظام هستی راه ندارد چه رسد به اینکه شرّی وجود داشته باشد. ابلیس نیز تجلی صفت قهر و جلال خدا و خیر محض است. طبق این جهان بینی، صراط غیر مستقیم سالبه به انتفاء موضوع است و در نتیجه تمامی شرایع،

ادامه مطلب

دکتر سید یحیی یثربی: ابزاری برای بررسی صحت ادعاهای عرفا نداریم

شما باید مولانا و بقیه را در یک ردیف قرار داده و بررسی کنید که آیا به چیزی رسیده‌اند؟ دوم اگر رسیده‌اند تنها برای خودشان حجت است…
هشدارهای من باعث شد که در برخی مراکز محروم شدم و با این همه کتبم یک بار هم جایزه کتاب سال را نگرفتم و الان هم تنها در خانه به فعالیت می‌پردازم…بنابراین سعدی، حافظ، مولانا و ابن‌عربی، همه را باید بررسی کرد که آیا رسیده‌اند یا نرسیده‌اند…
ما ابزاری نداریم که بفهمیم مدعیان عرفان به حقیقتی رسیده‌اند یا خیر، اما در صورتی که ایشان به چیزی هم رسیده باشند، فردی است و حجیتی برای دیگری ندارد…
اگر تفاسیر عرفانی به تاویل نپرداخته و از روش معمول استفاده کنند که از جمله تفاسیر معمولی خواهند بود، اما اگر به خط ابن عربی بیفتند، صد در صد تفسیر به رای هستند و تفاسیر عرفانی همان طور که علامه طباطبائی می‌فرمود، راه را برای تاویل‌های بی‌بند و بار باز می‌‎کنند.

 

دکتر سید یحیی یثربی، استاد تمام رشته فلسفه و کلام اسلامی در دانشگاه علامه طباطبائی و صاحب «تفسیر روز» در صفحه پیغام‌رسان تلگرام خود

ادامه مطلب

تحریف مشی آیت الله سید جمال گلپایگانی در برنامه حدیث سرو

اعتراض بیت آیت الله سید جمال گلپایگانی به تحریف در برنامه حدیث سرو

بسمه تعالی

پیرو پخش مجموعه حدیث سرو از سیما که در مورد شخصیت مرحوم جد بزرگوارمان حضرت آیت الله العظمی سید جمال گلپایگانی (ره) بود. تصمیم گرفتیم لینک این مجموعه را بر روی سایت رجبیه قرار دهیم تا علاقمندان بتوانند از آن بهره مند شوند. در ضمن از مسئولین سایت آپارات که قبول زحمت کردند کمال تشکر را داریم.

 

لکن لازم است نظر سایت رجبیه را در مورد این مجموعه خدمتتان بیان داریم تا خدای ناکرده

ادامه مطلب

حکمت متعالیه ملاصدرا برهانی نیست،ادعای برهان است-دکتر یحیی یثربی استاد فلسفه

دکتر یحیی یثربی استاد فلسفه■اشاره:
متنی که از نظر می گذرانید، حاصل گفتگوی ما با دکتر یحیی یثربی استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی است. دکتر یثربی آثار متعددی را در نقد فلسفه و عرفان نگاشته است که از جمله آنها کتاب نقد حکمت متعالیه ملاصدرا است. وی در گفتگو با سمات بسیار صریح به نقد فلسفه اسلامی و بويژه حکمت متعالیه ملاصدرا می پردازد. امیدواریم مطالعه این گفتگو برای خوانندگان ارجمند سمات مفید باشد.

 

سمات: بسم الله الرحمن الرحیم. خیلی لطف فرمودید که این فرصت را در اختیار ما قرار دادید؛ خوب است حضرتعالی مختصری از زندگی نامه علمی تان را برای آشنایی خوانندگان ما بفرمایید تا بعد وارد اصل بحث شویم.

 

■دکتر یثربی: بسم الله الرحمن الرحیم. من در حدود 70 سال پیش در روستایی دورافتاده در خانواده ای فقیر در آذربایجان غربی به دنیا آمدم؛ یک ساله بودم که پدرم فوت کرد؛ پدربزرگم غیر از پدرم فرزندی نداشت و من هم تنها فرزند پدر بودم؛ من ماندم و مادرم و پدربزرگم. از آنجا که این خانواده کوچک نان آوری نداشت، مرا به مکتب فرستادند تا دعانویسی یاد بگیرم. در مکتب، پس از ختم قرآن، دعا نویسی را به من یاد دادند و این وسیله ای شد برای امرار معاش خانواده؛ از قضا

ادامه مطلب

آیت الله صافی گلپایگانی : اسلام به دست فقها زنده مانده است نه فلاسفه

آیت الله صافی گلپایگانی : اسلام به دست فقها زنده مانده است نه فلاسفه

 

آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی از مخالفان فلسفه و عرفان محسوب می‌شوند. ایشان در آثار خود، آثار فیلسوفان را مفید به یقین نمی‌دانند و بر این باورند که طریقت فلسفه و عرفان، به گمراهی دامن می‌زند. ایشان در مقابل فلاسفه نیز موضع منفی دارند و فیلسوفان اسلامی را نیز مورد نقد قرار می‌دهند. یکی از فیلسوفانی که از تیغ نقد آیت الله صافی مصون نمانده، شهاب الدین سهروردی است.

 

آیت الله العظمی صافی گلپایگانینقد آراء سهروردی

آیت الله صافی، شهاب الدین سهروردی را از جمله فلاسفه‌ای می‌داند که در حفظ دین، کمکی نکرده‌اند و گامی به پیش ننهاده‌اند. ایشان در بیان معرفی افرادی که خادم دین بوده‌اند و مردم را بدان سو سوق داده‌اند این‌گونه آورده‌اند: «نسل جوان ما اگر بخواهد از شر اضلال این روشنفکری‌های رسمی در امان بماند و دین راستین اسلام را پاک و همان‌طور که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است از منابع اصلیه و اصیله فرا بگیرد، باید یا شخصاً به این منابع مراجعه نماید و بدون تأویل و توجیه، دلالت کتاب و سنت را حجت بداند و یا به اسلام‌شناسان – یعنی آن‌ها که در مکتب اهل بیت (علیهم السلام) با غور و بررسی در این منبع، اسلام را آموخته‌اند، رجوع نماید. اینان را همه می‌شناسند، ابوذرها، مقدادها، … ابن بابویه‌ها، شیخ طوسی‌ها و شاگردان آن‌ها و شاگردان شاگردانشان تا زمان حاضر از علما و فقها و مراجع می‌باشند» (شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی، ص ۴۱).

 

 

آیت الله صافی بر این باور است که اسلام حقیقی

ادامه مطلب

فضیلت تراشی ابن عربی برای عمر بن خطاب!

فضیلت تراشی ابن عربی برای عمر بن خطاب!

ابن عربی نوشته است که نفس وی ، عمر بن خطاب را برای او مثال می زند که :

« با سند متصل به او روایت شده که وقتی عمر اسلام آورد ، پیامبر صلی الله علیه [و آله] و سلم به او فرمود : ای عمر اسلام خود را بپوشان! و عمر (رضی الله عنه!) گفت : قسم به آن که تو را به حق مبعوث کرد آن را

ادامه مطلب

گفتگوی مهدی نصیری با مهرنامه: اسلام شناسی معاصر ، یونان زده و تجدد زده است

مهدی نصیری در گفتگو با شماره جدید مهرنامه: اسلام شناسی معاصر یونان زده و تجدد زده است

 

مطلب زیر گفتگوی نشریه مهرنامه به مهدی نصیری به مناسبت سالگرد شهادت استاد مطهری است که متن آن را از نظر می کذرانید:

 

عنوان فیلسوف برای مطهری قدح اوست و نه مدح

* جامعه ما مرحوم استاد مرتضی مطهری را در کلیشه هایی نظیر ایدئولوژی، فلسفه، عرفان و فقه شناسایی می کند. به عنوان پرسش نخست بفرمائید شما شهید مطهری را به عنوان ایدئولوگ، فیلسوف، عارف و فقیه می شناسید یا اینکه توصیف دیگری برای شان علمی و اجتماعی ایشان سراغ دارید؟

 

نصیری: از آنجا که شهید مطهری (رحمه الله) را عالمی دینی و شیعی می دانم که

ادامه مطلب

نقد عرفان و تصوف- سخنرانی آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی (ره)- قسمت دوم

صراط مستقیم / نقد عرفان و تصوف – بر گرفته از سخنرانی آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی (ره) – قسمت دوم

بعضی از دوستان … مثل این که باورشان نمی شود که یک افرادی در هزار سال پیش، در پانصد سال پیش بوده اند و همین حرف ها را می زدند، این یک ایده ای است به اصطلاح از ایده های تصوف، که مردم را به صلح مطلق دعوت می کند و در مقابل ادیان موضعگیری دارد.

 

salgard22… بحث ما یک بحث قرآنی محض است، یک آیه داریم: « هُوَ الَّذِى أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى‏ وَ دِينِ الْحَقّ‏ِ لِيُظْهِرَهُ عَلىَ الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»

ترجمه ی تحت اللفظی این آیه این است که خداوند همان کسی است که رسول خودش را فرستاد، که این رسول مردم را هدایت کند و خدا دین حق را هم به وسیله این پیغمبر به مردم ابلاغ کرد. بنابراین، دینی که پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم ابلاغ کرده است، دین اسلام است و این دین طبق تعبیر قرآن، دین حق است.

چرا خداوند پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم را فرستاد؟ و یا دین حق را فرستاد؟ [1] یعنی برای این که این دین را بر تمام ادیان دیگر غلبه دهد و لو این که مشرکین هم ناراحت بشوند.

[2] الف و لام دین، الف و لام جنس است و با کلمه کل مؤکد شده است.

این دین، دین حق است، کامل هم هست دیگر

ادامه مطلب

پانویس ها

لیظهره علی الدّین کله
لیظهره علی الدّین کله
پانویس ها

نقد عرفان و تصوف- سخنرانی آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی (ره)- قسمت اول

صراط مستقیم / نقد عرفان و تصوف – بر گرفته از سخنرانی آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی (ره) – قسمت اول

منصور حلاج قبله ی عارفان (که توقیع از جانب حضرت بقیة الله علیه السلام در مذمت و لعنش رسیده است) می گوید : اکنون که پنجاه ساله هستم، تابحال هیچ مذهب نگرفته ام. صریح می گوید: پنجاه سال دارم و هنوز هیچ مذهبی را انتخاب نکرده ام … خوب، تکلیف که نیست دین هم که هر چه دلت بخواهد، هر راهی که می خواهی بروی برو، و این را گفتند:«کثرت گرائی تصوف» و گفتند : «پلورالیسم»

salgard22بسم الله الرحمن الرحیم

خطرناکترین مبارزه هایی که با مذهب شده است و می شود، مبارزاتی است که با مذهب شده است به اسم مذهب. همان طوری که اسمش را خود آنها هم گذاشته اند مذهب علیه مذهب، یعنی اگر بخواهند با مذهب مبارزه کنند، چون مذهب در أعماق جان مردم ریشه دارد و در فطرت مردم است، مبارزه با فطرت موفقیّت در آن نیست، ولی اگر موقعی که می خواهند با مذهب مبارزه کنند، رنگ مذهبی به افکار و عقائدشان بدهند، زودتر موفق می شوند.

و گروهی که به جنگ مذهب آمده اند به اسم مذهب، در درجه ی اول صوفیه بودند و هستند، که این ها چهره هایشان چهره های مذهبی است، و با ذکر خدا و به اسم عرفان (که عرفان یعنی شناخت خدا) با ریشه و اساس مذاهب، مبارزه کردند.

البته گاهی با تصوف

ادامه مطلب

نقد فلسفه و عرفان مصطلح – امام رضا علیه السلام: صاحب چنین پرسشی…زندیق است

نقد فلسفه و عرفان مصطلح – امام رضا علیه السلام: صاحب چنین پرسشی بر مسیر سنت نیست بلکه زندیق است

 

از جمله اندیشه‌های فلسفی و عرفانی که توسط امام رضا علیه السلام مورد نفی و رد قرار گرفته است، این مسئله است که انسان بر صورت خداوند آفریده شده است و این که انسان مظهر جامع اسماء و صفات الهی است.

 

ابن عربی می گوید: «از تنبیهات حق که بر زبان پیامبرش جاری شده این است که ان الله خلق آدم علی صورته» (فتوحات مکیه 2/490) و در جای دیگر می نویسد: «هر که خود را با این معرفت بشناسد پروردگارش را شناخته است زیرا خدا او را به صورت خویش آفریده است بلکه او (خدا) عین هویت و حقیقت انسان است» (فصوص الحکم 1/125)

 

فیلسوف معاصر در کتاب انسان کامل می‌نویسد: «عرفا مذهب آنان وحدت وجود است … در این مکتب انسان کامل در آخر عین خدا می شود. اصلا انسان کامل حقیقی خود خداست» (انسان کامل / 168)

 

اما با مراجعه به اهل بیت علیهم السلام

ادامه مطلب